Το σύκο υπήρξε ανέκαθεν βασικό στοιχείο της διατροφής των μεσογειακών λαών, ενώ στην αρχαία Ελλάδα ήταν σύμβολο της γονιμότητας και του Διονύσου. Στην αρχαία Αθήνα το εμπόριο και η εξαγωγή του ελέγχονταν από το κράτος με αποτέλεσμα να εισρέουν σημαντικά κέρδη στα ταμεία του.

Το σύκο δεν είναι τυπικός καρπός αλλά μια κοίλη ανθοδοχή που ονομάζεται ταξιανθία. Η ανθοδόχη περιέχει έναν αριθμό ανθέων που είναι συνήθως σε πολλές εκατοντάδες. Το είδος και ο αριθμός των ανθέων διαφοροποιούνται σημαντικά στους δύο βασικούς τύπους δέντρου της συκιάς την άγρια συκιά (αρρενοσυκιά) και την ημεροσυκιά (θηλυκή). Ο Ορνός, όπως ονομάζεται ο καρπός της αρρενοσυκιάς, περιέχει αρσενικά και θηλυκά άνθη και είναι απαραίτητος προκειμένου να γονιμοποιηθούν τα βρώσιμα σύκα της ημεροσυκιάς.

Για να πραγματοποιηθεί η επικονίαση πρέπει να μεταφερθεί η γύρη από την αρρενοσυκιά στην ημεροσυκιά. Αυτό πραγματοποιείται με τη βοήθεια του εντόμου «Βλαστοφάγος Ψήνας», ο οποίος γονιμοποιεί τα σύκα για να γίνουν ώριμα και γλυκά με την γνωστή μοναδική τους γεύση. Η επικονίαση (ερινεασμός) χρονικά αρχίζει συνήθως προς το τέλος Μαΐου και κρατάει έως της αρχές του Ιουλίου. Ο ορνός τοποθετείται στα δέντρα αργά τις απογευματινές ώρες ή το πρωί πριν βγει ο ήλιος, αφού οι δροσερές συνθήκες ευνοούν τη διακίνηση του Ψήνα, που διακινείται το πρωί από 6:30 έως 11:00. Χωρίς επικονίαση οι καρποί της ημεροσυκιάς κιτρινίζουν, συρρικνώνονται και πέφτουν πριν ακόμα ωριμάσουν.

Δημήτρης Μαντάλας

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί τη διαδικασία τοποθέτησης του ορνού στα δέντρα από τον κ. Χρήστο Παπαγιαννάκο στον συκεώνα του στην Βραυρώνα.