Εκκλησίες σε ερείπια

Άγιος Αιμιλιανός

Ο ναός βρίσκεται ανατολικά του παλιού πλυσταριού του χωριού και νότια του πύργου της Λιάδας σε πολύ κοντινή απόσταση. Τα θεμέλια του μας δείχνουν ότι υπάρχουν τρεις επάλληλες εκκλησίες σε διαφορετικές χρονικές περιόδους,οι οποίες είναι οικοδομημένες πάνω σε αρχαίο ναό , ο οποίος είχε μετατραπεί σε χριστιανικό με την προθήκη αψίδας και εικονοστασίου, αλλαγή προσανατολισμού κ.α. Ο πρώτος χριστιανικός ναός ανήκει στον τύπο της βασιλικής πιθανόν τρικλιτης στα πρότυπα των βασιλικών της κεντρικής Μικρός Ασίας, κτισμένος με αρχαίο υλικό. Ο ναός καταστράφηκε από άγνωστη αιτία και στην θέση του κτίστηκε άλλος μικρότερων όμως διαστάσεων με το ίδιο οικοδομικό υλικό. Ο τρίτος ναός εκτός από το ιερό που είναι μικρότερο φαίνετε να έχει τις ίδιες διαστάσεις με τον δεύτερο. Σύμφωνα με την παράδοση την περίοδο της τουρκοκρατίας είχαν κρυφτεί στην εκκλησία αυτή οι κάτοικοι του χωριού, όταν τους βρήκαν οι τούρκοι του έσφαξαν όλους και κατέστρεψαν τον ναό. Αυτοί που γλίτωσαν πήγαν μετά και τους έθαψαν, στην περιοχή έχει βρεθεί ομαδικός τάφος με αρκετά λείψανα να ανήκουν σε μικρά παιδιά.

Αγίων Κωσταντίνου και Ελένης

Στα βόρεια του ναού των παμμεγίστων ταξιαρχών στην Λιάδα βρίσκεται μια εκκλησία σε ερείπια με διαστάσεις 9,15Χ3,10μ. ο τύπος της εκκλησιάς είναι μονόκλιτη βασιλική , κτισμένη με αρχαίο και πρωτοχριστιανικό υλικό, σήμερα σώζετε μονό ένα μέρος του βόρειου τοίχους πάνω στο οποίο υπάρχουν ακόμα ίχνη της τοιχογραφίας του ναού. Η παράδοση αναφέρει ότι καταστράφηκε από τον ντάγλ-αλί , όσον αφορά το όνομα υπάρχουν τρεις εκδοχές ότι η εκκλησία αυτή είναι οι παλιοί Ταξιάρχες (επικρατέστερη) υπάρχουν όμως και μερικοί που υποστηρίζουν ότι ο ναός άνηκε στον άγιο Γεώργιο και άλλοι στους άγιους Κωνσταντίνο και Ελένης.

Άγιος Αντώνιος

Στην περιοχή Μαζαρέκου ανατολικά του ιπποδρόμου όπως πηγαίνουμε για τον Άγιο Αθανάσιο αριστερά του δρόμου υπάρχει ένα εικονοστάσι πάνω σε ερείπια. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση βρισκόταν ο ναός του Άγιου Αντωνίου, άγνωστο πότε κτίστηκε και πότε καταστράφηκε (η παράδοση θέλει να τον καταστρέφουν οι Τούρκοι).Πολύ λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν ότι εκεί υπήρχε ναός , οι εξωτερικές διαστάσεις του είναι 6,20χ5,50μ και το πάχος τους 0,55μ.

Αγία Κυριακή στο πόρτο ράφτη

Πολύ κοντά στην θάλασσα στην περιοχή της Ντρίβλιας έχουν βρεθεί τα ερείπια του ναού της Αγίας Κυριακής και ένα νεκροταφείο της πρωτοχριστιανικής περιόδου. Ο ναός ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης βασιλικής με ημικυκλική αψίδα στην θέση του ιερού, ήταν κτισμένος με αρχαίο και πρωτοχριστιανικό υλικό σε δεύτερη και τρίτη χρήση.

Άγιος Λουκάς στο βλαχθι

Ο άγιος Λουκάς βρίσκεται στην περιοχή Βλάχθι στον δρόμο δεξιά προς το Πούσι Γκίνι. Μέσα στα ερείπια είχε βρεθεί μια κολυμβήθρα . Τα ερείπια του ναού τώρα βρίσκονται κάτω από αμπέλια.

Άγιος Λουκάς στο πούσι καλογερι

Κοντά στο Πούσι Καλογέρι υπάρχει μια περιοχή με την ονομασία Άγιος Λουκάς, η ονομασία αυτή περιλαμβάνετε και στους χάρτες του συνεταιρισμού μακρό. Σύμφωνα με την παράδοση υπήρχε ομώνυμος ναός στην περιοχή που δυστυχώς δεν γνωρίζουμε την ακριβή του θέση. Γύρο στα λοφάκια υπάρχουν διάσπαρτα ερείπια.

Άγιος σεραφείμ

Στην Βραώνα στην περιοχή Γκούρι Πρέρι βρίσκονται τα ερείπια της εκκλησίας του Άγιου Σεραφείμ . Ο ναός ανήκει στον τύπο του ελευθέρου σταυρού με αυστηρή συμμετρία , είναι κτισμένος με αρχαίο και πρωτοχριστιανικό υλικό σε δεύτερη χρήση. Η πρώτη ανασκαφή έγινε από τον Παπαγιάννη Ηλία και τους οδοιπόρους της ζωής. Σύμφωνα με την παράδοση ο ναός ανήκει στον Άγιο Σεραφείμ προστάτη των σπαρτών.

Ερειπωμένη εκκλησία στον πύργο της λιαδας

Στην περιοχή Aγνούσαι ακριβός πίσω από τον πύργο της Λιάδας σώζετε σε ερείπια παλιός χριστιανικός ναός. Οι εσωτερικές του διστάσεις είναι 9,20Χ4,15μ και ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με δίρρικτη σκεπή. Από τα ερείπια του ναού σώζετε ο νότιος τοίχος μέχρι το ύψος της καμάρας. Σύμφωνα με την παράδοση τον ναό τον γκρέμισε ο τούρκος Νταγλαλής όταν έγινε ιδιοκτήτης της περιοχής.

Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης

Μέσα στα ερείπια της βασιλικής της Βραώνας η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως και έναν δεύτερο ναό πιο μικρό 5,58Χ3,83μ , είναι κτισμένος στις αρχές του 18ου αιώνα . Ο ναός ανήκει στον τύπο της μονόκλιτης βασιλικής , ο χώρος χρησιμοποιήθηκε για νεκροταφείο καθώς έχουν βρεθεί αρκετοί τάφοι της ιδίας περιόδου. Το εκκλησάκι σύμφωνα με την παράδοση ανήκει στους άγιους Κωνσταντίνου και Ελένης.

Φραγκική εκκλησία

Κοντά στο ναό της παναγίας της Μεσοσπορίτισσας στην θέση βαρέγκα υπάρχουν τα ερείπια μιας φραγκικής εκκλησίας, οι ντόπιοι την αποκαλούσαν ‘’κλισια ι φραρκουτ’’ (εκκλησία του φράγκου). Το εκκλησάκι το έχον κτίση προφανώς οι Φράγκοι όταν ήταν στην περιοχή (1205-1456) για τις θρησκευτικές τους ανάγκες. Σήμερα είναι ένας σορός από πέτρες στην άκρη ενός αμπελιού.

Παλαιοχριστιανική βασιλική Βραυρώνας

Η παλαιοχριστιανική στη Βραυρώνα βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από τον ναό της Αρτέμιδος, κτίστηκε στα μέσα του 5ου αιώνα μΧ. και καταστράφηκε τον 10ο αιώνα από άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία. Ανήκει στο τύπο τις τρικλιτης βασιλικής, τα κλίτη χωρίζονται μεταξύ τους με δυο κιονοστοιχίες αποτελούμενες από επτά αρράβδοτους κίονες. Η αψίδα του ιερού είναι ημικύκλια με το δάπεδο στρωμένο με χρωματιστά μάρμαρα. Ο ναός ήταν άγνωστος μέχρι το 1951 που έγινε η αρχαιολογική ανασκαφή, άγνωστο παραμένει επίσης που ήταν αφιερωμένος.