Οἱ ναοὶ τοῦ Προφήτου Ἠλιοῦ κτίζονται, κατὰ παράδοσιν, σὲ ὑψηλὰ μέρη, σὲ βουνὰ καὶ κορυφὲς ὑψωμάτων. Σὲ ὑψηλὰ μέρη κτίζοντο ἀπὸ τὴ βιβλικὴ ἀρχαιότητα οἱ ναοὶ καὶ τὰ τεμένη τῶν Ἐθνικῶν. Ὁ ἴδιος ὁ Ναὸς τοῦ Σολωμόντος στὰ Ἱεροσόλυμα ἦταν κτισμένος στὸ ὁμώνυμο “ὄρος τοῦ Ναοῦ”, ἐκεῖ ἀκριβῶς πού – αἰῶνες ἀργότερα – οἱ μουσουλμᾶνοι κατακτητὲς τῶν Ἁγίων Τόπων θὰ ἔκτιζαν τὸ τέμενος τοῦ Ὀμάρ. Στὴν προκειμένη περίπτωση τώρα, στὸ μέρος αὐτὸ τῆς Κερατέας ποὺ εἶναι κτισμένος ὁ ναὸς τοῦ προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου, ὑπῆρχε πηγὴ μὲ νερὸ προερχόμενο, προφανῶς ἀπὸ τὸ σπήλαιο στὸ ἐσωτερικὸ τοῦ βουνοῦ, τὸ ὁποῖον εἶναι μιὰ μεγάλη λίμνη μὲ σταλακτῖτες καὶ σταλαγμῖτες, ἐνῶ ἡ τοποθεσία ἀποκαλεῖτο καὶ πρὶν τὴν οἰκοδόμηση ἀκόμα τοῦ ναοῦ “Σσeν Ἰλί”, ποὺ στὰ ἑλληνικὰ σημαίνει Ἅγιος Ἠλίας.

Τὸ γεγονὸς αὐτὸ μαρτυρὰ ὅτι σὲ ἐκεῖνο τὸ πλάτωμα τοῦ βουνοῦ, τὴ λάκκα ἔ μάλλιτ, ὅπως λεγόταν στὰ Ἀρβανίτικα, προϋπῆρχε ναὸς τὸν ὁποῖον πυρπόλησαν οἱ κουρσάροι καὶ οἱ Τοῦρκοι κατὰ τὴν ἐπανάσταση τοῦ 1821, ὅπως καὶ τοὺς ναοὺς τῆς Σσeρ Μαρίνας στὸ Τογάνι, τοῦ Σσὶ Κωνσταντίνι ἰ Ντάρδεζες γνωστὴ καὶ ὡς Κλjσσὰ Ε κούκje, τὴν Κλjσσὰ Λούκα στὸ Καλιμπάκι, τὴ Σσὶ Τριάδα κ.α. Σὺν τῷ χρόνῳ ὅλες αὐτὲς οἱ ἐκκλησίες ἀνοικοδομήθησαν ἐκ νέου ἀπὸ τὴν εὐλάβεια τοῦ ἀρβανίτικου πληθυσμοῦ. Τὸ πιὸ πιθανὸν δέ, εἶναι ὅτι στὸ πλάτωμα ἐκεῖνο προϋπῆρχε ἱερὸ τῆς Ἐθνικῆς θρησκείας, ὅπως καὶ ἐκεῖ ποὺ εἶναι τώρα κτισμένες οἱ ἄλλες βυζαντινὲς ἐκκλησίες, Ἅγιος Ἰωάννης (Σσὶ Γκίνη), Ἁγία Κυριακὴ (Σσeν Djελλι), Ἁγία Παρασκευὴ (Σσeν Πρέμτε) κ.α. Τὸ μαρτυροῦν τὰ σπαράγματα τῶν ἀρχαίων ναῶν ποὺ εἶναι ἐντοιχισμένα στὰ βυζαντινὰ αὐτὰ ναΰδρια, καθὼς καὶ κολῶνες ὁλόκληρες τῶν ἀρχαίων ναῶν, ὅπως αὐτὲς ποὺ ἕως πρότινος εὑρίσκοντο ἔξω τοῦ ναοῦ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Κερατέας καὶ τῶν ὁποίων ἡ κατάληξη εἶναι ἄγνωστη.

Ἡ ἀνοίκοδόμηση τοῦ ναοῦ ποὺ βρίσκεται σήμερα στὴν ὁμώνυμη θέση τῆς Κερατέας, ξεκίνησε μὲ ἕνα ὅραμα ποὺ εἶχε μιὰ γηραιὰ χήρα ἀπὸ τὴν Κερατέα, στὶς ἀρχὲς τῆς δεκαετίας τοῦ 1960. Ὁ Προφήτης της εἶχε ζητήσει νὰ χτίσουν τὸν ναό του στὴν ὁμώνυμη θέση τοῦ βουνοῦ ποὺ δεσπόζει τῆς Κερατέας. Αὐτὴ τὸ ἐξαγορεύθηκε στοὺς οἰκείους της καὶ στὸν τοπικὸ ἀλλὰ καθὼς δὲν ὑπῆρχε ἀποτέλεσμα κι ἡ ἴδια εἶχε ἀρχίσει νὰ ἀπελπίζεται, ἕνα φῶς ἄρχισε νὰ φέγγει τίς νύχτες στὴν θέση ποὺ κτίσθηκε ὁ ναός. Αὐτὸ τὸ γεγονὸς ἦταν καταλυτικὸ ὥστε νὰ ἀναλάβει ὁ ἀείμνηστος πατὴρ Σταμάτιος Σίνης, ἕνας ὁσιακὸς λεϋίτης ποὺ ἱερουργοῦσε στὴν Κερατέα, νὰ ξεκινήσει τοὺς ἐράνους γιὰ τὴν ἀνέγερση τοῦ ναοῦ. Κι ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι τὰ χρήματα δὲν ἄργησαν νὰ συγκεντρωθοῦν ἀφοῦ κάποια πλουσία κυρία Μαίρη, ἐκ Κηφισιάς, ἡ ὁποία δὲν θέλησε νὰ γνωστοποιήσει τὸ ἐπώνυμο τῆς, ἔδωσε στὸν παπᾶ Σταμάτη Σίνη τὰ περισσότερα χρήματα καὶ συμπλήρωσε ὅσα ἔλλειπαν ὥστε νὰ ἀρχίσει νὰ κατασκευάζεται ὁ ναός. Ὡστόσο καὶ πολλοὶ χωρικοί του ἔδιναν, ἕκαστος τὸν ὀβολόν του, ἐνῶ ἐκεῖνος ἔδινε ἀποδείξεις μέχρι καὶ γιὰ τὴν τελευταία δεκάρα ποὺ λάμβανε.

Ὁ ναὸς οἰκοδομήθηκε σὲ σχῆμα τρίκλιτης βασιλικῆς καὶ ἐγκαινιάσθηκε στὰ τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1960 ἀπὸ τὸν τότε ἐπιχώριο μητροπολίτη Ἀττικῆς καὶ Μεγαρίδος, Ἰάκωβο Βαβανάτσο. Καθὼς ὁ πατὴρ Σταμάτιος Σίνης εἶχε ἀσθενήσει καὶ ἐκδήμησε εἰς Κύριον, κανεὶς δὲν σκέφτηκε νὰ χαράξει τὸ ὄνομα του στὴ μαρμάρινη πλάκα τῶν ἐγκαινίων τοῦ ναοῦ. Ἄν τὸν λησμόνησαν οἱ ἄνθρωποι ὅμως τὸν θυμήθηκε ὁ Θεὸς καὶ ἡ ἐκκλησία ποὺ οἰκοδομήθηκε χάρη στὶς ἄοκνες προσπάθειες του στέκει στὸ πλάτωμα τοῦ βουνοῦ τῆς Κερατέας σὰν προσευχὴ στὴν ὁσιακὴ μνήμη του.

Μιὰ φωτογραφία ντοκουμέντο, στὴν ὁποία ἐμφανίζεται ὁ ἀείμνηστος ἱερεὺς παπᾶ Σταμάτης Σίνης, συνοδευόμενος ἀπὸ μιὰ πλειάδα πιστῶν προκειμένου νὰ κατοπτεύσουν τὴν τοποθεσία στὸ Σσeν Ἰλί, ὅπου ἔμελλε νὰ κτισθεῖ ὁ ναός. Τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Σσeν Ἰλὶ εἶχε ἀναλάβει καὶ σχεδὸν ἐπεράτωσε ὁ εὐλαβικὸς λευίτης πατὴρ Σταμάτιος Σίνης καὶ ἡ ἀνέγερση τοῦ ἐν λόγῳ ἱεροῦ ναοῦ ποὺ δεσπόζει τῆς Κερατιὰς ἦταν τὸ κύκνειο ἆσμα τοῦ βίου του, πρὶν ἐκδημήσει εἰς τὰς οὐράνιους μόνας καὶ εἰς τὰς αὐλὰς τοῦ Κυρίου τὸν ὁποῖον ἠγάπησε καὶ ὑπηρέτησε μὲ αὐτοθυσία διὰ βίου. Στὴ φωτογραφία, δίπλα του, εἰκονίζεται καὶ ἡ κυρία Μαίρη ἀπὸ τὴν Κηφισιὰ ἡ ὁποία, μέσῳ τοῦ πατρὸς Σταματίου Σίνη, ὑπῆρξε ἡ βασικὴ χρηματοδότης τῆς ἀνεγέρσεως τοῦ ναοῦ.

Κωνσταντῖνος Τσοπάνης
Δρ Ἱστορίας καὶ Φιλοσοφίας τῶν Θρησκειῶν