Η Λιάδα βρίσκεται νότια από τον ομώνυμο λόφο, στην περιοχή του Ντάγλα, πίσω από τα παλαιά σφαγεία. Στη θέση αυτή μεταφέρθηκε, κοντά στα 1821, το πλυσταριό του χωριού, που ως τότε ήταν στην κεντρική πλατεία.

Το πηγάδι της Λιάδας είναι χτιστό με συμπαγή τούβλα και φέρει μαρμάρινο επιστόμιο που στηρίζεται σε τέσσερις τετραγωνισμένους πωρόλιθους. Για το πλύσιμο υπάρχουν παρακείμενες μαρμάρινες και πέτρινες (πιθανότατα από πωρόλιθο) γούρνες, που σύμφωνα με τα λεγόμενα παλαιοτέρων νοικοκυρών, ήταν κόπου οκτώ στον αριθμό.

Οι γυναίκες κουβαλούσαν από το σπίτι τα κοφίνια με τα άπλυτα ρούχα, ένα καζάνι και ξύλα για το βράσιμο του νερού, σαπούνι πράσινο καθώς και στάχτη από το τζάκι ή το φούρνο για τη λεγόμενη «αλυσίβα». Η αλυσίβα γινόταν ως εξής: σε μια γούρνα τοποθετούσαν αρκετή στάχτη. Έβγαζαν με τον κουβά νερό από το πηγάδι, το έβραζαν στο καζάνι και έριχναν το καυτό νερό στη γούρνα με τη στάχτη. Άφηναν να κατασταλάξει και το υπερκείμενο νερό το χρησιμοποιούσαν στο πλύσιμο• αυτό ήταν το νερό της αλυσίβας.

Το πλύσιμο με την αλυσίβα γινόταν ως εξής: σε μια γούρνα έριχναν νερό της αλυσίβας μαζί με καυτό νερό, έβαζαν τα ρούχα και τα έτριβαν με πράσινο σαπούνι. Τα ξέπλεναν με νερό από το πηγάδι και στη συνέχεια τα έπλεναν ένα δεύτερο χέρι με τον ίδιο τρόπο και τα «ξεβγάζανε» δυο φορές. Για να φεύγει το χρησιμοποιημένο νερό, οι γούρνες είχαν τρύπα που βούλωνε με πώμα φτιαγμένο από πανί. Τα πλυμένα ρούχα τα στοίβαζαν στο κοφίνι (πλενόταν πρώτα και αυτό γιατί ήταν το ίδιο που μετέφερε τα άπλυτα) και τα γυρνούσαν για άπλωμα στο σπίτι.

Υπήρχε όμως και η «μπουγάδα». Η μπουγάδα γινόταν ως εξής: έπλεναν ένα χέρι τα ρούχα στη γούρνα με καυτό νερό και σαπούνι, Χωρίς αλυσίβα, και στη συνέχεια τα τοποθετούσαν στο μπουγαδοκόφινο (πιο κοντό και πιο φαρδύ από τα συνηθισμένα κοφίνια). Πάνω από τα ρούχα έστρωναν ένα στεγνό πανί βαμβακερό (συνήθως προερχόταν από κάποιο παλιό υφαντά πουκάμισο) και πάνω από το πανί έριχναν στάχτη μπόλικη. Μετά έπαιρναν βραστά νερά με τον κουβά και το έριχναν πάνω από το πανί με τη στάχτη. Το νερά περνούσε μέσα από τη στάχτη και ύστερα μέσα από τα ρούχα και έφευγε από τις τρύπες του κοφινιού.

Η διαδικασία αυτή κρατούσε καμιά ώρα και περισσότερο και απαιτούσε αρκετούς κουβάδες καυτό νερά. Στη συνέχεια βγάζανε τα ρούχα και τα σαπουνίζανε δυο χέρια με καυτά νερά και σαπούνι. Τέλος τα ξεβγάζανε δύο φορές και τα ρούχα ήταν ολοκάθαρα!

Σε όλη τη διάρκεια του πλυσίματος, που ήταν μεγάλη σε σύγκριση και με τα σημερινά δεδομένα, δινόταν στις νοικοκυρές η ευκαιρία να κουβεντιάσουν και να ανταλλάξουν τα νέα του σπιτιού ή του χωριού.

Κωσταρέλου Χάρη