Για μια ακόμα φορά ο συμπατριώτης μας και πολυγραφότατος συγγραφέας Κωνσταντίνος Τσοπάνης μας εκπλήσσει ευχάριστα με ένα νέο του βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί από όλους μας. Βαθύς γνώστης της γλώσσας – αφού έχει καταγράψει την Αρβανίτικη γλώσσα στο μοναδικό λεξικό που υπάρχει στην Ελλάδα – καθώς και της Λαογραφίας των Μεσογείων συνέλεξε τα Αρβανίτικα παραμύθια των Μεσογείων που από γενιά σε γενιά έφτασαν προφορικά μέχρι τις ημέρες μας και τα κατέγραψε σε έναν τόμο και μια δίγλωσση έκδοση με το πρωτότυπο αρβανίτικο κείμενο και την ελληνική του μετάφραση – απόδοση.

Τρεις δεκάδες παραμύθια από τη γη της Αττικής, τραγουδισμένα όλα στη γκλιούχα ε ζόγκουτ, στη γλώσσα των πουλιών – όπως αποκαλούσαν με αγάπη οι παππούδες μας τα Αρβανίτικα – ξαναζωντανεύουν μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου που κυκλοφόρησε σήμερα από τις εκδόσεις “Prima Materia”. Η αρχή έγινε από τη θεατρική ομάδα Σπάτων «Το Τέταρτο Κουδούνι» που είχε την καλή έμπνευση να ζωντανέψει δύο από τα αρβανίτικα παραμύθια των Μεσογείων, παρουσιάζοντας τα στη θεατρική σκηνή.

Έτσι, άρχισε να ξετυλίγεται ξανά το κουβάρι των παραδοσιακών μας παραμυθιών με τα οποία μεγάλωσαν οι γενιές των παππούδων και των πατέρων μας. Ένα πλήθος ιστορίες, τραγουδισμένες σε ώρες που κυλούσαν σε ρολόι παλιό, γέμισαν τις σελίδες αυτού του βιβλίου, στο οποίο κατεγράφη ένα κομμάτι πολύτιμο από την προφορική παράδοση και τον λαϊκό πολιτισμό του τόπου μας.

Αφηγημένες στα Αρβανίτικα και μεταφρασμένες στα Ελληνικά, οι για χρόνια λησμονημένες ιστορίες αυτές, μας μεταφέρουν στη μαγική εκείνη πραγματικότητα της παιδικής ψυχής όπου ο χρόνος και ο χώρος είναι πολύ σχετικές έννοιες και που με ένα σάλτο μπορείς να περάσεις από την πραγματικότητα στο όνειρο και τη φαντασία για να ακούσεις το Ζόγκου ε Περεντίες, το πουλί του Παραδείσου να κελαηδά την ιστορία της Κατσοντρού, που το πεύκο την έντυσε με τη φλούδα του για να τη γλυτώσει από τον ίδιο της τον πατέρα. Την ιστορία του Βασιλόπουλου, που φορώντας την ξούλια ε παντούκουρ, τη σκούφια που τον έκανε αόρατο, κατάφερε να ανακαλύψει πως έλιωνε η Βασιλοπούλα τα καινούρια της καλjκιε.

Τον θρύλο της Βασιλοπούλας που μαρμάρωσε στο νησί του Πόρτο Ράφτη για να μην την παντρέψουν με εκείνον που δεν ήθελε. Το παράπονο της βάjζe Αθηνιώτe, της Καρυάτιδας που τη χωρίσαν από τις αδερφές της και την πήραν μακριά. Το πως ο Άγιος Γιώργης σκότωσε τον δράκο στη Ρίζα ε γκιάκουτ και πως ο Άγιος Νικόλαος μαρμάρωσε το λιοντάρι της Κάντζας που πήγε να φάει τους ανθρώπους που πήγαιναν στην εκκλησία του. Αλλά και παραμύθια που έκαναν να τρομάζουν τα μικροκουτσουβέλια και να κολλάνε στο μισοφόρι της γιαγιάς, όπως εκείνο για την Λjάμια, που έφαγε ένα βασίλειο ανθρώπους μέχρι να τη σκοτώσει το γενναίο Βασιλόπουλο με τα σκυλιά του.

Πρόκειται για ένα βιβλίο που γράφτηκε με πολύ μεράκι και που δεν πρέπει να λείψει από καμμιά Μεσογείτικη βιβλιοθήκη μιας κι είναι η ψυχή του τόπου μας που μιλά μέσα από τις φωνές των προγόνων μας.

Δημήτρης Μαντάλας