Αυτό το άγαλμα πολλούς αιώνες βρίσκεται στην κορυφή του μικρού νησιού, στον κόλπο του Πόρτο Ράφτη. Λες και σκόπιμα κάποιος το τοποθέτησε εκεί να αγναντεύει το πέλαγος . Και τι δεν αντικρίζει με το πρώτο χάραμα της Ανατολής! Καράβια που πλέουν στα ανοιχτά για να συνδέσουν τα νησιά με το λιμάνι του Πειραιά.

Μικρά ιστιοφόρα που περνούν σχεδόν σύριζα με όρτσα τα πανιά τους. Ταχύπλοα που σχίζουν τα νερά και με τα απόνερά τους ταράζουν τους νότιους ήρεμους κολπίσκους του νησιού. Τράτες που ξεκινούν με το χάραμα να απλώσουν τα δίχτυα. Οι γλάροι μόνιμη συντροφιά του, αφού το νησί προς την νότια πλευρά στα απόκρημνα βράχια είναι γεμάτο φωλιές για τα θαλασσοπούλια. Πόσα θα είχε να μας διηγηθεί για τις ληστρικές επιδρομές των πειρατών τα παλιά χρόνια.

Το 1956 ανέβηκα μέχρι το άγαλμα για πρώτη φορά με τους γονείς μου ,κουνέλια έτρεχαν φοβισμένα να κρυφτούν σε λαγούμια( κάποιος λένε τα άφησε εκεί και αυτά πολλαπλασιάσθηκαν, το νερό και την τροφή την έπαιρναν από την δροσερή βλάστηση του νησιού ).Θυμάμαι ότι τη βάση του αγάλματος έζωνε ένα χονδρό σιδερένιο τσέρκι και ήταν γραμμένα πολλά ονόματα επισκεπτών. Η ανάβαση πολύ δύσκολη, αφού έπρεπε να ανεβαίνουμε πλάγια και να στηριζόμαστε από τα λίγα χαμόκλαδα που είχαν γύρει και αυτά από τους δυνατούς βοριάδες. Μας έκανε εντύπωση πώς έφθασαν φορτωμένοι με τα κομμάτια του αγάλματος έως την κορυφή με τα μέσα που υπήρχαν τότε, ενώ για εμάς ήταν δύσκολο ακόμα και να φθάσουμε στην κορυφή. Έκαναν μεγάλο κόπο, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν πολύ σημαντικό για αυτούς. Αλλά και για μας σήμερα που το βλέπουμε από τη στεριά ή και μέσα από τη θάλασσα να οριοθετεί την είσοδο του λιμανιού. Έρχονται με τα σκάφη και αράζουν, αλλά ελάχιστοι κάνουν τον κόπο να ανεβούν ως την κορυφή, να δουν το άγαλμα… Δεν είναι και εύκολο…

Το άγαλμα έχει ύψος 2,35 μέτρα. Το πλάτος στο κάθισμα είναι 1,40 μέτρα και στο πίσω μέρος της βάσης 1,77 μέτρα. Η βάση έχει ύψος 2,00 μέτρα.Όλοι γνωρίζουν όμως, ότι είναι το «Άγαλμα του Ράφτη» που έδωσε το όνομά του στο νησάκι και σε ολόκληρη την περιοχή. Τι παριστάνει άραγε, είναι άντρας ή γυναίκα; Το άγαλμα έχει δαρθεί αλύπητα, από τους ανέμους, την αρμύρα, τη βροχή, που οι λεπτομέρειες της μορφής έχουν πια χαθεί. Και όχι μόνο αυτό! Λείπουν το κεφάλι, τα χέρια και τα πόδια. Παριστάνει μια μορφή καθισμένη σε θρόνο, ντυμένη με ωραίο μακρύ χιτώνιο που δένει μπροστά στο στήθος. Το άγαλμα φτιάχτηκε από μάρμαρο της Πεντέλης και χρονολογείται κατά τον 2ο αιώνα μ. Χ. Είχε υψωμένο το δεξί χέρι και το αριστερό χέρι ήταν κάτω, ίσως ακουμπούσε στα γόνατα. Επειδή υπάρχουν πτυχώσεις στο άγαλμα πιστεύουν ότι παριστάνει έναν άντρα να έχει απλωμένο ένα ύφασμα πάνω στα γόνατά του. «Κάποτε είχε λένε και ένα χρυσό ψαλίδι στο χέρι μα του το έκλεψαν!» Αυτό το παραμύθι για το ψαλίδι του «Ράφτη» είναι πολύ παλιό. Το αναφέρουν ταξιδιώτες που επισκέπτονταν την περιοχή ήδη από τον 16ο αιώνα.

Άλλοι ιστορικοί αναφέρουν ένα θρύλο και λένε πως : Ήταν κάποτε μια όμορφη κοπέλα που την αγάπησε ένας νέος, αλλά εκείνη δεν τον ήθελε! Όσο εκείνος επέμενε τόσο εκείνη έτρεχε να φύγει μακριά του. Στο τέλος δεν άντεξε το κυνηγητό του και παρακάλεσε τους θεούς να τη βοηθήσουν να γλιτώσει από τον επίμονο εραστή. Οι θεοί τη λυπήθηκαν και την… μαρμάρωσαν! Μαρμάρωσαν όμως και τον διώκτη της και τα μαρμαρωμένα σώματά τους τα έστησαν πάνω σε δυο νησιά. Από τότε οι άνθρωποι ονόμασαν τα δυο νησιά Ράφτη και Ραφτοπούλα.

Αυτό το παραμύθι είναι ακόμα παλιότερο. Το αφηγείται ένας Ιταλός. Ο Niccolò da Martoni, 1395, όταν επρόκειτο να πάει για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους :Τόποι που επισκέφθηκε στον ελληνικό χώρο ήταν: η Κορώνη-Μεθώνη-Κύθηρα-Ρόδος-Κως–Νίσυρος-Σύμη-Νάξος-Πάρος-Κύθνος-ΠόρτοΡάφτη-Αθήνα-Χαλκίδα-Μέγαρα-Κόρινθος,Πάτρα,Κέρκυρα Από το λιμάνι του Πόρτο Ράφτη που πέρασε και μάλλον θα το άκουσε από τους ντόπιους ότι τα αγάλματα δεν είναι ένα, όπως βλέπουμε εμείς σήμερα, αλλά δύο! Ήταν πράγματι έτσι; Ένας Άγγλος ο Τζων Μόριττ, που έγραψε τις εντυπώσεις του από το ταξίδι στην Ελλάδα, γύρω στο 1794/6 αναφέρει το άγαλμα της Ραφτοπούλας. Λέει μάλιστα ότι πρέπει να το έκλεψε ένας Γάλλος ζωγράφος, ο Λουί Φωβέλ, που ήταν γνωστός αρχαιοκάπηλος. Ο Λουί Φρανσουά Σεμπάστιαν Φωβέλ, ήταν πρόξενος της Γαλλίας στην Αθήνα και ένας από τους μεγαλύτερους βάνδαλους και άρπαγες αρχαιοτήτων της εποχής του. Ίσως να ήταν πράγματι αυτός που αφαίρεσε το άγαλμα. Που σταματούν άραγε οι θρύλοι και τα παραμύθια και πού αρχίζει η αλήθεια;

Τον Ιούλιο του 1960 μια ομάδα ξένων ερευνητών που επισκέφθηκε το νησί αποφάνθηκε, ότι πρόκειται για το άγαλμα μιας γυναίκας, χωρίς κεφάλι και χέρια, φοράει ένα χιτώνα με τη μορφή ενός πέπλου και κάθεται σε ένα τετράγωνο πέτρινο θρόνο ο οποίος τελειώνει σε ένα ολίγο ανομοιογενή βράχο .Εμείς αλήθεια θέλουμε να πιστεύουμε και λίγο στους θρύλους και τελικά ας μείνουμε με την άποψη πως ήταν ράφτης και ίσως το χρυσό ψαλίδι έφυγε από τα χέρια του και βρίσκεται στα γαλανά νερά του Πόρτο Ράφτη.

Σοφία Γκλιάτη – Χασιώτη