Άγιος Ιωάννης

Ο καθεδρικός ιερός ναός του Αγίου Ιωάννου είναι κτισμένος στην κεντρική πλατεία του Μαρκοπούλου. Οικοδομήθηκε στη θέση παλαιοτέρου ναού και από αρχιτεκτονικής απόψεως ανήκει στον τύπο της σταυροειδούς βασιλικής μετά τρούλου.

Μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό και την οικονομικό – κοινωνική βελτίωση της ζωής των κατοίκων, ένα από τα πρώτα μελήματα τους ήταν η ανέγερση μεγαλοπρεπούς καθεδρικού ναού προς δόξαν Θεού. Η πρώτη συζήτηση για την ανέγερση νέου ναού στο Μαρκόπουλο έγινε στο τοπικό δημοτικό συμβούλιο κατά το έτος 1874, ύστερα από τα αιτήματα των κατοίκων του χωριού. Το 1879 ορίζεται η πρώτη επιτροπή για την ανέγερση του νέου ιερού ναού, αλλά θα περάσουν 7 ολόκληρα έτη για να αρχίσει το άνοιγμα των θεμελίων. Το 1886 και το 1888 ξεκινά το κτίσιμο της εκκλησίας και στα μέσα του 1903 ο ναός είχε ολοκληρωθεί. Τα εγκαίνια γίνονται στις 21 Μαΐου 1904 επί αρχιεπισκόπου Αθηνών θεόκλητου.

Το σχέδιο για την ανέγερση του ναού είχε ανατεθεί αρχικώς στον περίφημο αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ, λόγω όμως του υπερβολικού κόστους και των διαφωνιών που προέκυψαν ένεκα τούτου μέσα στο δημοτικό συμβούλιο, ο Τσίλλερ παραιτείται και το έργο ανατίθεται στον Έλληνα αρχιτέκτονα Αριστείδη Ραζή, ο οποίος τροποποιεί το αρχικό σχέδιο του Τσίλλερ. Η αγιογράφηση του ναού έγινε από τον φημισμένο αγιογράφο Δημήτριο Γεωργαντά, μαθητή των σπουδαίων ζωγράφων Νικηφόρου Λύτρα και Νικολάου Γύζη.

Βασικοί και μοναδικοί χρηματοδότες για την ανέγερση του ενοριακού ναού ήταν η Κοινοπραξία Μαρκοπούλου (μετέπειτα αναγκαστικός συνεταιρισμός ΜΑΡΚΟ) , οι κάτοικοι του χωριού με χρηματική ενίσχυση και πολύ προσωπική εργασία.