Το νέο αυτό πόνημα του πολυγραφότατου συμπατριώτη μας από την Κερατέα Κωνσταντίνου Τσοπάνη, έρχεται την κατάλληλη στιγμή να καλύψει ένα μέρος από το μεγάλο κενό στην καταγραφή της προφορικής παράδοσης των Μεσογείων.

Στις σελίδες του περιλαμβάνονται ιστορίες, παραδόσεις, ανέκδοτα, αφηγήσεις, μνήμες και τραγούδια που συνθέτουν το παλίμψηστο ενός ολόκληρου πολιτισμού ο οποίος για αιώνες άνθισε στη γη της Αττικής και μεταδόθηκε προφορικά από γενιά σε γενιά μέχρι και τις ημέρες μας οπότε κι άρχισε να εξαφανίζεται λόγω της παγκοσμιοποίησης και της υποχώρησης της αρβανίτικης γλώσσας η οποία ήταν ο κύριος φορέας του.

Ο ίδιος ο συγγραφέας σημειώνει χαρακτηριστικά για το έργο του:

Οι σελίδες αυτού του βιβλίου περιέχουν μνήμες και ιστορίες, παλαιότερες αλλά και πιο σύγχρονες, από τη γη της Αττικής. Μνήμες και ιστορίες που για πολλές γενιές, οι περισσότερες, μεταφέρθηκαν κι έφτασαν ως τη γενιά τη δική μας προφορικά και που θεώρησα χρέος, έναντι των προγόνων μου, να τις καταγράψω ώστε να μη ξεχαστούν σε μια εποχή όπου όλα γύρω μας αλλάζουν ραγδαία. Κι είναι αλήθεια πως όποιος γεννηθεί στα Μεσόγεια, θέλει δε θέλει, αναλαμβάνει μεγάλες ευθύνες αφού το πρόσωπο του τοπίου είναι ένα παλίμψηστο από απανωτές γραφές. Κάθε μέρος έχει το δικό του όνομα, αρχαίο, βυζαντινό, ή αρβανίτικο και καθένα από αυτά συνδέεται με μια ανάμνηση. Εδώ δοξαστήκαμε, εκεί ντροπιαστήκαμε, τα αίματα φωνάζουν, θεία αγάλματα ξεπετάγονται από τα χώματα και μονομιάς το τοπίο μετουσιώνεται σε πλούσια, πολύπτυχη Ιστορία, που αναστατώνει την ψυχή. Γιατί όλη μας η Ιστορία δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα βίαιο επικίνδυνο δρασκέλισμα από τον χαμό στη σωτηρία. Σε αυτό το βιβλίο καταγράφεται για πρώτη φορά ένα κομμάτι αυτής της προφορικής Ιστορίας, σε αφηγηματική μορφή ελληνική και αρβανίτικη, μεταφέροντας τον αναγνώστη σε μια ατμόσφαιρα ονείρου, όπου τα θαύματα περπατούν στον δρόμο, σαν καθημερινές απλότατες πράξεις.

Προλογίζοντας το ο Δήμαρχος Μαρκοπούλου γράφει:

Είναι ανάγκη, όσο ακόμα υπάρχει καιρός, να περισώσουμε καταγράφοντάς την, την πλούσια προφορική παράδοση των Μεσογείων και να δώσουμε την δυνατότητα, στις γενιές που έρχονται, να γνωρίσουν και να μπορούν να κατανοήσουν το απώτερο παρελθόν τους, με τα γνώριμα χαρακτηριστικά της μεσογείτικης ιδιοπροσωπίας. Απ’ αυτή την άποψη, το βιβλίο του Κωνσταντίνου Τσοπάνη, που κρατάτε στα χέρια σας, αποτελεί κατά τη γνώμη μου, μία ανεκτίμητη συμβολή στην αέναη μάχη της μνήμης κατά της λήθης και στην απαραίτητη προσπάθεια διαφύλαξης, των κρίσιμων στοιχείων της λαϊκής παράδοσής μας. Αγαπητέ Κωνσταντίνε, σου εύχομαι από καρδιάς, το βιβλίο σου να είναι καλοτάξιδο και να αγαπηθεί όπως του αξίζει, πραγματικά και σε βάθος, απ’ όλους τους συμπατριώτες μας Μεσογείτες!

Εμείς με τη σειρά μας δεν έχουμε τίποτα άλλο να προσθέσουμε από το ότι προτείνουμε ενθέρμως το συγκεκριμένο βιβλίο όχι μόνο ως μνημείο λόγου – αφού διατηρεί διαλόγους ολόκληρους όπως ακούγονταν, στην αρβανίτικη φωνή, ακολουθούμενους από την ελληνική μετάφραση – αλλά και ως ένα κείμενο αυτογνωσίας και τόνωσης της συλλογικής ιστορικής μνήμης όλων μας.

Δημήτρης Μαντάλας